Jak ustalić stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy jest regularne monitorowanie stanu zatrudnienia osób z niepełnosprawnością oraz informowanie o jego wysokości Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Osiągnięcie odpowiedniego wskaźnika jest bowiem niezbędne do otrzymania przez pracodawcy pomocy publicznej na poczet zatrudnionych pracowników z niepełnosprawnością. Aby prawidłowo określić ten wskaźnik, należy znać odpowiednie zagadnienia, które opisze w tym wpisie wraz z przykładami.

• Metodyka ustalenia stanu zatrudnienia – przykłady
• Kogo należy wliczyć do wskaźnika, a kogo nie należy
• Obliczanie wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnością

Metodyka ustalenia stanu zatrudnienia – przykłady

W ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zostały precyzyjnie określone zasady dotyczące ustalania liczby zatrudnionych pracowników w firmie oraz sposób prawidłowego obliczania wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. Znajomość tych zasad jest kluczowa, aby prawidłowo poruszać się w tym skomplikowanym obszarze, a pracodawca musi prawidłowo ustalić stan zatrudnienia osób pełnosprawnych oraz niepełnosprawnych.

W obecnym stanie prawnym na prawidłowe określenie stanu zatrudnienia, niezbędnego do prawidłowego obliczenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w danej firmie mają zastosowanie dwie metody obliczeniowe.

Pierwsza metoda polega na sumowaniu liczny etatów pracowników w poszczególnych dniach miesiąca, a następnie podzielenie wyniku przez liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu, według wzoru:

Sz = (d1 +d2 + d3 + d4+ … dn) / LDM, gdzie Sz – to stan zatrudnienia w danym dniu miesiąca, a LDM – liczba dni w miesiącu.

Przykład: Firma w czerwcu 2024 r. zatrudniała w okresie:

01 – 15 czerwca 20 osoby w przeliczeniu na pełen etat,

16 – 30 czerwca 23 osoby w przeliczeniu na pełen etat.

Aby ustalić stan zatrudnienia w czerwcu 2024 r. należy:

(15 dni x 20 etatów + 15 dni x 23 etaty)/ 30 dni kalendarzowe w czerwcu = 21,50 etatu

Druga metoda polega na sumowaniu przeciętnych wymiarów czasu pracy ustalonych indywidualnie dla każdego pracownika, według wzoru:

Sz = wn x Ldz/Ldm, dzie Sz – to stan zatrudnienia w danym dniu miesiąca, wn – nominalny wymiar czasu pracy, Ldz – liczba dni pracownika wliczana do stanu zatrudnienia ,LDM – liczba dni w miesiącu.

Przykład:  Firma w lipcu 2024 r. jedna osoba niepełnosprawna zatrudniona na pełen etat była wliczana do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez 7 dni.

1,000 x (7/31) = 0,225

W sierpniu 2024 r. jedna osoba niepełnosprawna zatrudniona na 1/2 etatu była wliczana do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez 30 dni.

0,500 x ( 30/31) = 0,483

Kogo należy wliczyć do wskaźnika, a kogo nie należy

Do prawidłowego ustalenie stanu zatrudnienia pracodawca wlicza pracowników, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, mianowania, wyboru lub powołania,

Zgodnie z art. 21 ust. 5 ustawy o Rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych do wskaźnika zatrudnienie nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych:

• na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
• przebywających na urlopie rodzicielskim,
• przebywających na urlopach wychowawczych,
• nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,
• będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
• nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
• przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy,

Ważne: Pracownik z niepełnosprawnością wlicza się do stanu zatrudnienia począwszy od dnia przekazania pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Ważne: Jeśli jest to kolejne orzeczenie tego samego pracownika, pracodawca może wstecznie zaliczyć tego pracownika do stanu zatrudnienia, o ile wniosek o wydanie orzeczenia pracownik złożył nie później niż w dniu następującym po dniu wygaśnięcia poprzedniego orzeczenia.

Obliczanie wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnością

Zgodnie z art. 2 niniejszej ustawy, wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych – oznacza to przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Aby prawidłowo ustalić wskaźnik, należy podzielić przeciętny miesięczny stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w przeliczeniu na etat przez przeciętny, miesięczny stan zatrudnienia w etatach, wd wzoru:

W= ZON/ZOG, gdzie W – wskaźnik z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, ZON– stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w przeliczeniu etaty, ZOG – zatrudnienie ogółem w przeliczeniu etaty.

Przykład: Firma w sierpniu 2024 r. zatrudniała w przeliczeniu na pełen etat: 58 pracowników, w tym 3,75 osób niepełnosprawnych. Wskaźnik osób z niepełnosprawnością za sierpień 2024 r. wynosi:

W = 3,75/58 = 0,0646 (6,46%)

Podstawa prawna: 

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Wpisy powiązane: