Czym są fakultatywne dodatki wynagrodzenia?

System wynagrodzeń odgrywa bardzo ważną role na rynku pracy. Oprócz płacy zasadniczej w skład wynagrodzenia mogą wchodzić również różnego rodzaju dodatki. Mają one bardzo duży wpływ na motywacje pracowników oraz ich zaangażowanie do pracy. W tym wpisie omówię jakie są rodzaje dodatków do wynagrodzenia, czym są fakultatywne dodatki do wynagrodzenia oraz w jaki sposób pracodawca może je wprowadzić do systemu wynagrodzeń w firmie.

• Rodzaje dodatków do wynagrodzenia
• Fakultatywne dodatki do wynagrodzenia
• W jaki sposób pracodawca wprowadza fakultatywne dodatki do wynagrodzeń w firmie  

Rodzaje dodatków do wynagrodzenia

Wynagrodzenie za pracę zostało określone w Kodeksu pracy i zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy przysługuje za faktycznie wykonaną pracę. Jednak poza płacą zasadniczą w skład wynagrodzenia mogą również wchodzić różnego rodzaju dodatki do wynagrodzenia. W związku z tym, dodatki możemy podzielić na:

• Dodatki obligatoryjne, czyli takie, które wynikają bezpośrednio z Kodeksu pracy, np. dodatek za pracę w porze nocnej, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych lub dodatek wyrównawczy.
• Dodatki fakultatywne, czyli takie, których prowadzenia do systemu wynagrodzeń obowiązującego u danego pracodawcy jest obowiązkowe, a wynika z dobrej woli pracodawcy lub jest wynikiem zawartych układów zbiorowych.  

Fakultatywne dodatki do wynagrodzenia

Do najczęściej spotykanych fakultatywnych dodatków do wynagrodzenia należą:

• Dodatek funkcyjny – jest przyznawany pracownikom kierującym zakładem pracy lub poszczególnymi komórkami organizacyjnymi w danej firmie. Jest bezpośrednio związany z zajmowanym przez pracownika stanowiskiem. Prawo do tego dodatku pracownik nabywa w chwili objęcia stanowiska. Jego kwota może być określona zarówno kwotowo, jaki i procentowo w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego.
• Dodatek stażowy – jest przyznawany pracownikowi za wyprawowanie ustalonego okresu zatrudnienia przewidzianego u danego pracodawcy. Jego kwota najczęściej jest określana procentowo w stosunku do zasadniczego wynagrodzenia.
• Dodatek zmianowy – jest przyznawany pracownikom wykonującą pracę w systemie zmianowym i co do zasady, przysługuję za pracę wykonaną na zmiennie innej, niż pierwsza zmiana, czyli w załączeniem tzn. porannej zmiany. W praktyce, dodatek zmianowy jest wypłacany za każdą przepracowaną godzinę pracy. Jego kwota może być zróżnicowana w zależności od stanowiska oraz zmiany.
• Dodatek za szczególne umiejętności – jest przyznawany pracownikom posiadającym wysokie lub unikatowe kwalifikacje zawodowe. Jego kwota najczęściej jest określona kwotowo.
• Dodatek za znajomość języków obcych – jest przyznawany pracownikom, który znajomość jeżyków obcych jest niezbędna do wykonania pracy na danym stanowisku. Jednak aby potrzymać taki dodatek pracownik musi posiadać potwierdzenie nabytych kwalifikacji, tj.: certyfikat. Jego kwota jest najczęściej określana kwotowo jako stała stawka miesięczna.

W jaki sposób pracodawca wprowadza fakultatywne dodatki do wynagrodzeń w firmie  

Aby w danej firmie mogły zacząć obowiązywać fakultatywne dodatki do wynagrodzeń należy pierwsze określić zasady ich przyznawania. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym istnieją na to trzy  możliwości.

Pierwsza to wprowadzenie odpowiednich zapisów do regulaminu wynagrodzenia obowiązującego u danego pracodawcy.

Ważne: Zgodnie z art. 77² Kodeksu pracy Pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników, nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy są zobowiązani do wprowadzenia regulaminu wynagrodzenia.

Drugą możliwością jest wprowadzenie zakładowego układu zbiorowego lub ponadzakładowego układu zbiorowego pracy w którym zostaną określone zasady przydzielania fakultatywnych dodatków do wynagrodzenie.

Ostatnią możliwością jest zawarcie odpowiednich zapisów o przysługujących dodatkach fakultatywnych w umowie o pracę zawartej z pracownikiem. Należy pamiętać, aby zapis w umowie był jasny i klarownych dla obydwu stron zawieranego stosunku pracy.