Zwolnienie lekarskie powyżej 182 dni – co dalej?

Niezdolność do pracy to trudny temat dla obu stron łączącego ich stosunku pracy. W obecnym stanie prawnym ilość dni podczas których pracownik może przebywać na zwolnieniu lekarskim jest limitowana i wynosi co do zasady 182 dni. Co jednak gdy wspomniany okres dobiega końca, a pracownik nadal jest nie zdolny do pracy? W niniejszym wpisie omówię jakie opcje są dostępne po wyczerpaniu 182 dni zwolnienia lekarskiego oraz jakie prawa i obowiązki mają obie strony w tej trudnej sytuacji.

• Świadczenia chorobowe przysługujące ubezpieczonemu
• Wyczerpanie okresu zasiłkowego
• Kto może skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego?
• Komu świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje?
• Negatywne orzeczenie lekarza orzecznika – co dalej?

Świadczenia chorobowe przysługujące ubezpieczonemu

Zgodnie z art. 4 ustawy o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

• po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
• po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Powyższa regulacja dotyczy tzn. okresu wyczekiwania, o którym pisałam w tym wpisie:

Zgodnie z powyższym, ubezpieczony będący poza okresem wyczekiwania nabywa prawo do zasiłku chorobowego. Okres zasiłkowy na jaki dana osoba może maksymalnie przebywać na zwolnieniu lekarskim zostało  określony w art. 8 w/w ustawy i wynosi odpowiednio:

• nie dłużej niż 182 dni –  niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego,
• nie dłużej niż 270 dni – niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży.

Ważne: Do okresu zasiłkowy w w/w wymiarze wlicza się wszystkie okresy choroby, o ile przerwa pomiędzy nimi nie była dłuższa niż 60 dni. Po wyczerpani limitu okresy zasiłkowego, kolejny okres zasiłkowy rozpocznie się po upływie 60 dni przerwy.

Wyczerpanie okresu zasiłkowego

W przypadku gdy ubezpieczony wyczerpał okres zasiłkowy, a niezdolność do pracy nadal trwa, ustawodawca przewidział alternatywę w postacie świadczenia rehabilitacyjnego. Łączny okres w którym ubezpieczony może z niego korzystać wynosi 12 miesięcy i wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75% tej podstawy za pozostały okres, a jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży – 100% tej podstawy.

Kto może skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego?

Co do zasady, ze świadczenia mogą skorzystać osoby podlegające pod ubezpieczenie chorobowe i nie ma tu znaczenia, czy ubezpieczony podlega po nie obowiązkowo, czy dobrowolnie. Oznacza to, że to świadczenie jest przewidziane dla następujących grup:

• pracownicy, zleceniobiorcy, osoby wykonujące pracę nakładczą,
• przedsiębiorcy.
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osoby odbywające służbę zastępczą,
• duchowni.

Komu świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje?

Zgodnie z art. 18 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.

Negatywne orzeczenie lekarza orzecznika – co dalej?

Zgodnie z art. 18 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa o okolicznościach przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednak cała procedura jest czasochłonna, a pracodawca musi się zmierzyć z realnym problemem jakim jest nie wiadoma, co do przyszłości w firmie oczekującego na decyzje ZUS pracownika. Zgodnie z przyjętą praktyką, pracodawca musi zaklasyfikować nieobecność pracownika wynikająca z oczekiwania na decyzje, jako usprawiedliwiona obecność niepłatna. Jeśli natomiast pracownik otrzyma negatywną decyzję, wówczas pracodawca może rozwiązać umowę. Jednak ta sytuacja dotyczy tylko negatywnej decyzji ZUS. Jeśli pracownikowi zostanie przyznane świadczenie rehabilitacyjne, co pracodawca zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy nie może wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę w trakcie jego nieobecności.

Podstawa prawna:
Ustawa o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego 
w razie choroby i macierzyństwa,
z art. 41 Kodeksu pracy.