Przekroczenie I progu podatkowego – jak naliczyć listę płac pracownika

Moment przekroczenia I progu podatkowego to ważny temat wśród zagadnień płacowych. Nakłada na pracodawcę obowiązek prawidłowego ustalenia momentu przekroczenie I progu podatkowego przez pracownika. Dodatkowo ma realny wpływ na wynagrodzenie netto, które otrzyma pracownik po jego przekroczeniu. W niniejszym artykule omówię czym są progi podatkowe oraz odpowiem na pytanie jak prawidłowo ustalić moment przekroczenia I progu podatkowego przez pracownika.

• Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
• Jak ustalić moment przekroczenie I progu podatkowego
• Naliczenie listy płac w miesiącu przekroczenia I progu podatkowego

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) oraz sposób jego pobierania został określony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oblicza się go na podstawie dochodów uzyskanych przez pracownika w danym roku podatkowym. Pracodawca jest zobowiązany do obliczenia i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy. W obecnym stanie prawnym wyróżniamy dwa progi podatkowe obowiązujące od stycznia do grudnia danego roku kalendarzowego zgodnie z art. 32 ustawy o PIT i wynosi:

• 12% – od dochodów nieprzekraczających 120 000 zł,
• 32% – od dochodów przekraczających 120 000 zł.

Ważne: Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W efekcie przychód powstaje w momencie wypłaty danej kwoty lub postawienia jej do dyspozycji podatnika.

Kluczowym elementem przy obliczaniu momentu przekroczenia progu podatkowego jest prawidłowe określenie roku podatkowego, czyli moment wypłaty wynagrodzenia. Jest to szczególnie ważne w przypadku wynagrodzeń wypłacanych z przesunięciem, np.: do 10 następnego miesiąca.

Przykład: Wynagrodzenie za grudzień 2023 r. wypłacone z przesunięciem tj.: 10 stycznia 2024 r. będzie stanowiło przychód za rok 2024 r. Natomiast wynagrodzenie za grudzień 2024 r. wypłacone w styczniu 2025 r. będzie stanowiło przychód za rok 2025 r.

Jak ustalić moment przekroczenie I progu podatkowego

Pierwszy próg podatkowy jest naliczany narastająco od uzyskanych przez pracownika dochodów w danym roku kalendarzowym. Należy pamiętać, że dochód oznacza przychód pomniejszony o zsumowane koszty uzyskania przychodu (250 lub 300) oraz składki ZUS finansowane przez pracownika (13,71%).

Zgodnie z art. 32 ustawy o PIT zasada poboru zaliczki na podatek dochodowy odbywa się następująco:

• za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika nie przekroczył kwoty 120 000 zł – 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
• za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył kwotę 120 000 zł – 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł,
• za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od danego płatnika.

Naliczenie listy płac w miesiącu przekroczenia I progu podatkowego

Aby prawidłowo określić moment przekroczenia I progu podatkowego należy ustalić miesiąc w którym dochód przekroczy 120 000 zł. Od części dochodu nieprzekraczającej 120 000 zł należy pobrać 12% zaliczkę, natomiast od nadwyżki należy już naliczyć 32%. Oznacza to, że płatnik jest zobowiązany do przekazania zaliczki naliczonej z obu stawek podatku. W kolejnym miesiącu cały dochód pracownika należy już naliczyć z zastosowaniem 32% stawki.

Przykład: Kamila G. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a jej wynagrodzenie miesięczne wynosi 17 000 zł brutto. Kamila G. ma powyżej 26 lat, ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodu oraz złożyła pracodawcy Pit-2 uprawniający do zmniejszenia zaliczki w kwocie 300 zł i nie jest uczestnikiem PPK.

Dochód liczony narastająco od stycznia 2024 r. przekroczy kwotę 120 000 zł we wrześniu, zgodnie z obliczeniami:

17 000 * 13,71% = 2 330,70 zł – suma składek społecznych,

17 000 – 2 330,70 zł = 14 669,30 zł – 250 zł (KUP) = 14 419 zł w zaokr.

Dochód miesięczny = 14 419 zł.

Dochód liczony narastająco od stycznia do sierpnia: 14 419 * 8 = 115 352

Kwota dochodu brakująca do przekroczenia I skali wynosi: 120 000 – 115 352 = 4 648 zł

We wrześniu płatnik musi pobrać zaliczkę wyliczoną z dwóch stawek: od 4 648 zł – 12% oraz 9 771 zł – 32% (14 419 zł – 4648 zł = 9771 zł).

Podstawa prawna: 
Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych